Voor de Franse woorden ‘y’ en ‘en’ heb je in het Nederlands vaak 1 woord, namelijk ‘er. Dat betekent dat we in het Frans moeten opletten wanneer je welk woord gebruikt. Gelukkig zijn er regels voor.
Eerder hadden we al eens il y a behandeld; nu gaan we verder in op het woord ‘y’. Kort gezegd vervangt ‘y’ alle voorzetsels, behalve ‘de’. ‘En’ vervangt ‘de’, het delend lidwoord (zoals ‘du’, of ‘de la’), een getal en een hoeveelheid.
Y
Tu vas à Paris? Oui, j’y vais.
Ga je naar Parijs? Ja, ik ga erheen.
Elle pense à ses vacances. > Elle y pense.
Ze denkt aan haar vakantie. > Ze denkt eraan.
Je m’habitue à la vie confiné. > Je m’y habitue.
Ik wen aan het leven in lockdown. > Ik wen eraan.
Je ziet aan deze voorbeelden dat het voorzetsel (in deze gevallen ‘à’) én alles wat daarna komt (en dus bij het voorzetsel hoort) wordt vervangen door ‘y’.
Let op: ‘y’ slaat nooit op personen. In dat geval gebruik je een persoonlijk voornaamwoord (vous, le, lui…)
Je pense à mes amis. > Je pense à eux.
Ik denk aan mijn vrienden. > Ik denk aan hen.
En
Il parle de ses vacances. > Il en parle.
Hij praat over zijn vakantie. > Hij praat erover.
Je suis fière de ma fille. > J’en suis fière.
Ik ben trots op mijn dochter. > Ik ben er trots op.
Tu as combien de pommes? J’en ai 2.
Hoeveel appels heb je? Ik heb er 2.
On met de la crème solaire sur sa peau. > On en met sur sa peau.
Je smeert zonnebrandcrème op de huid. > Je smeert het op de huid.
J’ai des amis français. > J’en ai.
Ik heb Franse vrienden. > Die heb ik.
Plaats in de zin
‘Y’ en ‘en’ staan altijd voor de persoonsvorm, ook in de passé composé of als de zin ontkennend is. Als in de zin een heel werkwoord staat, dan komt het ‘y’ en ‘en’ voor het hele werkwoord. Staan er meerdere persoonlijke voornaamwoorden in de zin, dan komen ‘y’ en ‘en’ daar achter. Als ‘y’ en ‘en’ allebei in de zin zitten, dan komt ‘y’ vóór ‘en’.
Il y en a 2 là.
Er zijn daar 2 van.
Il n’y en a pas 2 là.
Er zijn daar geen 2 van.
Je ne veux pas lui en parler.
Ik wil er niet met hem over praten.
